Van heuvels afglijden of in bomen klimmen. Helaas doen kinderen dat steeds minder. Ouders zijn bang dat een kind zich bezeert. Pedagoog Kees Both vertelt waarom acceptabele risico’s juist goed zijn voor kinderen.

Zelf is Kees Both opa en moest hij wel even slikken toen zijn kleinzoon in een touw klom dat aan een boomtak hing. Maar de jongen had het touw zelf vastgemaakt mét de knopen die hij van zijn moeder had geleerd en deed het prima. Kees is pedagoog, auteur, lobbyist en adviseur op het gebied van kind en natuur. “Buiten zijn zonder volwassenen die over je schouder meekijken, geeft een gevoel van vrijheid. Letterlijk en figuurlijk ruimte om te kunnen bewegen, rennen en experimenteren.”

Buiten zijn = bewegen

Kees is een groot voorstander van natuurrijke speelplekken. “Een ‘wild landje’ met takken, stenen en water laten kinderen hun fantasie gebruiken”, vertelt hij. “Ik zat als kind op Souting en vond het geweldig om zelf een kampvuurtje te maken of met natuurlijke materialen te bouwen. Buiten zijn, nodigt ook uit tot bewegen. Zelf had ik een hut in het bos. Geweldig en spannend, zeker toen er een boze boswachter bij betrokken was.”

Speelbeweging

Kees: “Kinderen bewegen nu minder én eenzijdiger dan vroeger. Het is heel goed om ze aan sport te laten doen, maar ze hebben ook speelbeweging nodig. Als kinderen tussen de vier en zes jaar oud leren bewegen op een ongelijkmatig terrein, leren ze corrigeren en zul je zien dat ze nauwelijks vallen. Tegenwoordig lijken we een stuk voorzichtiger dan vroeger. Oorzaken zijn de kleinere gezinnen en de pers, die ieder incident uitvergroot. Bijvoorbeeld als een peuter verdrinkt. Dat is natuurlijk verschrikkelijk! Maar het gebeurt veel minder vaak dan je denkt.”

Doorgeschoten bescherming

Het is heel natuurlijk dat je je kind wilt beschermen, maar het is niet altijd goed. Kees: “Hoe meer je ze beschermt, hoe gevaarlijker het kan worden. We zijn doorgeschoten in onze angst dat er iets gebeurt en houden risico’s weg van onze kinderen. Terwijl ze daardoor juist situaties leren inschatten. Wel moet je als volwassene grenzen stellen. Mijn kleinzoon was ontstemd toen hij in de regen niet meer van mij mocht klimmen. Ik legde uit dat het gevaarlijker is als takken nat zijn. Daarna begreep hij het.”

Grenzen

Buitenspelen is belangrijk voor de motorische en creatieve ontwikkeling én voor het ontwikkelen van zelfvertrouwen. Both: “Kinderen leren problemen oplossen. Natuurlijk zijn daar gradaties in. Als je kind in een boom wil klimmen, spreek dan af hoe hoog hij mag. Laat kinderen ook voelen waar hun eigen grenzen zijn. Leer ze dat ze zich niet moeten laten opjutten door anderen. Geef ze kleine aanwijzingen. Vertel ze dat ze bij boomklimmen meer houvast hebben als ze hun duim om een tak doen. Of lees regelmatig samen klimregels door. Spreek af dat het kind zich daar aan houdt. Door ze vertrouwen te geven, kun je ze helpen met het vergroten van hun zelfvertrouwen.”

Tekst: Tessa Klooster
Bron: Scouts Info